Mavzular

Yangi fatvolar

Maqolalar

Kitoblar

Saqlanganlar

Murakkab qidiruv

Loyiha haqida

Fikr bildiring

Bosh sahifa » Fiqh asoslari » Fiqh » Ibodatlar » Zakot masalalari » Zakot pulidan yetimlarning mulkini ta’mirlash
0 – 0
Fatvo: 1816

O'qildi: 19

Oktabr 25, 2025

/ 3 Jumadal-ula 1447

Fatvo mavzusi: »

Zakot pulidan yetimlarning mulkini ta’mirlash

Savol

Men bir necha yil oldin otasi vafot etgan yetimlarning vasiysiman. Ularning oylik nafaqa daromadi taxminan 1000 dollar atrofida. Yillar davomida ular uchun katta miqdorda pul, jumladan zakotdan 40 ming dollarga yaqin mablagʻ yig‘dim. Endi ularga zakot olishdan to‘xtashim kerakmi? Qo‘limdagi zakot pulini nima qilsam bo‘ladi? Agar ularning ko‘chmas mulk fondidan ipoteka krediti bo‘yicha 64 ming dollar qarzi bo‘lsa, marhumning qarzini uzish uchun bu mablag‘ni to‘lashim joizmi? Shahar ma’muriyatidan olingan yerlari bo‘lsa, shu mablag‘lardan foydalanib atrofiga devor qurishimiz joizmi yoki yo‘qmi?

O’xshash fatvolar

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

Birinchidan, ularning o‘zlari yetarli mablag‘ga ega bo‘lganlari uchun ular uchun zakot yig‘ishingiz joiz emas. Zakot yetimlarga emas, faqir va miskinlarga beriladi. Yig‘gan zakotingizni agar egalarini tanisangiz, ularning oʻzlariga qaytarishingiz kerak. Agar tanimasangiz, zakot niyati bilan u kishilarning nomidan zakotga haqli kishilarga tarqating, chunki siz bu pullarni zakot niyatida olgansiz.

Nafaqa jamg‘armalariga kelsak, oʻzingiz eng toʻgʻri deb hisoblagan ishni qiling. Bu haqda Alloh taolo shunday degan:

﴿وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ ۚ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا۝٣٤﴾

«Yetimning moliga to u balog‘at yoshiga yetgunicha yaqinlashmanglar, magar eng chiroyli yo‘sinda (unga biron ziyon yetkazmasdan yaqinlashinglar — tasarruf qilinglar). Ahdga vafo qilinglar. Zero, ahd-paymon (Qiyomat Kuni) mas’ul bo‘linadigan ishdir» (Isro: 34).

Ko‘chmas mulkni rivojlantirish jamg‘armasidan olingan kreditga kelsak, bu uzoq muddatli va bo‘lib-bo‘lib to‘lanadigan kredit ekanligini bilasiz. Shuning uchun to‘lovlarni bo‘lib-bo‘lib to‘lashda davom eting. Marhum bu qarz uchun javobgar emas, faqat uning vafotidan oldin to‘lanishi kerak bo‘lgan, ammo to‘lanmagan qism bo‘lsa, shundagina qarz uning zimmasida qoladi. Vafot etgan kishi o‘limidan keyin to‘lanishi lozim bo‘lgan qarzlardan ozod etiladi, chunki bu qarzlar mulkning o‘ziga bog‘liq bo‘ladi. Mulk merosxo‘rlarga o‘tgani uchun ular to‘lovlar uchun javobgardirlar. Buning uchun zakot pullarini ishlatmang, chunki ularning o‘zlari to‘lash uchun yetarli mablag‘ga egadirlar.

Fatvo manbasi

Maqola borasida fikringiz?

Izoh sababi
Ushbu qator to'ldirilishi shart.

Bu javob foydali bo’ldimi?

0

O’xshash fatvolar

  • Xayriya fondi pulidan zakot beriladimi?

    Bir guruh odamlar uyushma tashkil etishgan bo‘lib, unda har bir erkak a’zo, yoshidan qat’i nazar, har yil boshida yuz dollar miqdorida a’zolik badali to‘laydi. Bu mablag‘ni ayrim shaxslarning boshiga tushishi mumkin bo‘lgan xun to‘lovlari va boshqa baxtsizliklar uchun jamg‘arishadi. Agar bu mablag‘ bir yil davomida to‘plansa, undan zakot berish majburiy bo‘ladimi?

  • Muhtoj kishining qarzidan zakot beriladimi?

    Muhtoj kishi ko‘p yillar davomida qarzdor bo‘lib qolsa, uning qarzi uchun zakot to‘lash hukmi qanday? To‘lashga qodir bo‘la turib, to‘lashni kechiktirayotgan kishining qarzi bo‘yicha zakot to‘lash hukmi qanday? Boyligi ma’lum bo‘lgan va qarzini uzishga qat’iy ahd qilgan kishiga berilgan qarzning hukmi qanday, agar qarz berilganidan bir yil o‘tgan bo‘lsa?

  • Zakot berishdan bosh tortgan kishi vafot etsa, uning holi ne kechadi?

    «La ilaha illalloh» (Allohdan oʻzga haq iloh yo‘qligi)ga guvohlik berib, namoz o‘qiydigan, ammo zakot bermagan va bu amalni tan olmagan kishining hukmi qanday? Agar u vafot etsa, Islomdagi hukmi qanday, uning janozasi o‘qiladimi yoki yo‘qmi?

  • Rofiziylarga zakot berish hukmi

    Ahli sunnaning molidan kambag‘al rofiziylar (shialar)ga zakot berishning hukmi qanday? Zakot tarqatish vazifasi yuklatilgan musulmon kambag‘al rofiziyga zakot bersa, zimmasidan soqit bo‘ladimi?

  • Stipendiyadan zakot beriladimi?

    Men Yaponiyada o‘qiyotgan va hukumatdan stipendiya olayotgan indoneziyalik talabaman. Menga zakot vojibmi?

  • Gumonli qarzning zakoti

    Bir kishining ba’zi aka-ukalari va tanishlariga qarzga bergan pullari bor. U bu pulni qaytarib olishi yoki ololmasligi noma’lum. U bu puldan zakot berish vojibmi-yo‘qmi, deb so‘ramoqda.