Mavzular

Yangi fatvolar

Maqolalar

Kitoblar

Saqlanganlar

Murakkab qidiruv

Loyiha haqida

Fikr bildiring

Bosh sahifa » Fiqh asoslari » Fiqh » Rasulullohning nomlari bilan qasam ichish hukmi
0 – 0
Fatvo: 1074

O'qildi: 43

Iyul 27, 2025

/ 22 Safar 1447

Fatvo mavzusi: » » »

Rasulullohning nomlari bilan qasam ichish hukmi

Savol

Ko‘p odamlarning biror narsani tasdiqlash uchun «Payg‘ambar haqqi» deb aytishlarini eshitaman. Bu joizmi?

O’xshash fatvolar

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

Bu Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam nomi bilan qasam ichish hisoblanadi va u harom hamda shirkning bir turi sanaladi. Chunki biror narsa bilan qasam ichish – o‘sha narsani ulug‘lash demakdir.

Maxluq esa boshqa maxluqni (ibodat darajasida) ulug‘lamaydi. Shuning uchun sahih hadisda:

عَنْ سَعْدِ بْنِ عُبَيْدَةَ، قَالَ: سَمِعَ ابْنُ عُمَرَ، رَجُلًا يَحْلِفُ: لَا وَالْكَعْبَةِ، فَقَالَ لَهُ ابْنُ عُمَرَ: إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللَّهِ فَقَدْ أَشْرَكَ»
  1. Sa’d ibn Ubaydadan rivoyat qilinadi: «Ibn Umar bir kishining «Yo‘q! Ka’ba bilan qasam…!» deb qasam ichayotganini eshitib qoldi. So‘ng Ibn Umar unga: «Men Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning «Kim Allohdan o‘zga bilan qasam ichsa, shirk keltiribdi», deganlarini eshitganman», dedi» (Abu Dovud 3251; Termiziy, 1535; Hadis hukmi: «sahih». Manba: «Sahihul Jome’», 6204).

Hadisda qaytarilgan qasam payg‘ambarlar, farishtalar, solih kishilar va boshqa, Allohning barcha maxluqotlari bilan qasam ichishni o‘z ichiga oladi. Sahih hadisda kelishicha:

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ﵁ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ﷺ: «مَنْ حَلَفَ فَقَالَ فِي حَلِفِهِ: وَاللَّاتِ وَالْعُزَّى، فَلْيَقُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ».

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Kim ont ichsa-yu, ontida «Lotga qasam», «Uzzoga qasam» desa, darhol «Laa ilaaha illallooh», deb olsin», dedilar» (Sahihi Buxoriy, 4860; Sahihi Muslim, 1647).

Qur’oni Karimdagi Alloh qasam ichgan maxluqotlarga kelsak:

﴿وَٱلۡمُرۡسَلَـٰتِ عُرۡفࣰا﴾

«Paydar-pay yuboriladigan (shamol)larga qasam» (Mursalot: 1),

﴿وَٱلذَّ ٰ⁠رِیَـٰتِ ذَرۡوࣰا﴾

«Chang to‘zituvchi(shamol)larga qasam» (Zoriyot: 1),

﴿وَٱلنَّـٰزِعَـٰتِ غَرۡقࣰا﴾

«Shiddat bilan (jonni) sug‘urib oluvchi(farishta)lar bilan qasam» (Nozi’ot: 1),

﴿وَٱلۡفَجۡرِ﴾

«Tongga qasam» (Fajr: 1),

﴿وَٱلۡعَصۡرِ﴾

«Asrga qasam» (Asr: 1),

﴿وَٱلضُّحَىٰ﴾

«Choshgoh vaqtiga qasam» (Zuho: 1) va

﴿ ۞ فَلَاۤ أُقۡسِمُ بِمَوَ ٰ⁠قِعِ ٱلنُّجُومِ ۝٧٥ وَإِنَّهُۥ لَقَسَمࣱ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِیمٌ ۝٧٦ إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانࣱ كَرِیمࣱ ۝٧٧ ﴾

«Men yulduzlarning botar joylariga qasam ichurmanki, Holbuki, bu (qasam) agar bilsangizlar, shak-shubhasiz, ulug‘-katta qasamdir — albatta u Ulug‘ Qur’ondir!» (Voqea: 75-76).

Yuqoridagi oyatlarda zikr qilingan maxluqotlar bilan qasam ichishga kelsak, bular Allohning O‘zi ichgan qasamlardir va bu Alloh taoloning Oʻzigagina xosdir.

Alloh O‘zi yaratgan narsalardan xohlagani bilan qasam ichishi mumkin. Ammo maxluq esa faqat o‘z Rabbisi nomi bilangina qasam ichishi lozim.

Fatvo manbasi

Maqola borasida fikringiz?

Izoh sababi
Ushbu qator to'ldirilishi shart.

Bu javob foydali bo’ldimi?

0

O’xshash fatvolar

  • Sochni boʻyash va silliqlashtirish

    Ba’zi odamlarning soch rangini qora yoki qizilga o‘zgartirish uchun moddalar ishlatganini, shuningdek, jingalak sochlarni tekislash uchun boshqa vositalardan foydalanganini ko‘rganman. Bu ruxsat etilganmi va bu masalada yoshlar ham kattalar bilan bir xil hukmga egami?

  • Ayollar sochini qisqartirish

    Ayollarning zaruratdan sochini qisqartirishining hukmi qanday? Masalan, Britaniyada ayollar sovuq havoda qalin sochlarini yuvishda qiynalishgani sababli sochlarini qisqartiradilar.

  • Kasallik sababli soch kesish

    Xotinim sochlarining haddan ziyod to‘kilishidan shikoyat qilmoqda va unga sochini kesish bu holatni kamaytirishini aytishgan. Buni qilish joizmi?

  • Birovning soqolini olish hukmi

    Men musulmonman, soqol qo‘yganman, erkaklar sartaroshxonasining egasiman, bu mening kasbim. Ushbu kasbda mijozlarimning soqolini olaman va sochlarini to‘g‘rilash uchun fen ishlataman. Buning hukmi nima?

  • Soqolni qirish hukmi

    Soqolni oldirish yoki qisqartirishning hukmi qanday?

  • Ayollarni xatna qilish hukmi

    Ayollarni xatna qilish sunnatmi yoki yomon odatmi? Bir jurnalda o‘qiganimda, ayollarni xatna qilish, qanday shaklda bo‘lmasin, tibbiy nuqtai nazardan zararli bo‘lib, ba’zan bepushtlikka olib kelishi mumkinligi aytilgan edi. Shu to‘g‘rimi?