Mavzular

Yangi fatvolar

Maqolalar

Kitoblar

Saqlanganlar

Murakkab qidiruv

Loyiha haqida

Fikr bildiring

Bosh sahifa » Fiqh asoslari » Fiqh » Rasulullohning nomlari bilan qasam ichish hukmi
0 – 0
Fatvo: 1074

O'qildi: 123

27.07.2025

/ 2 Safar 1447

Fatvo mavzusi: » » »

Rasulullohning nomlari bilan qasam ichish hukmi

Savol

Ko‘p odamlarning biror narsani tasdiqlash uchun «Payg‘ambar haqqi» deb aytishlarini eshitaman. Bu joizmi?

O’xshash fatvolar

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

Bu Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam nomi bilan qasam ichish hisoblanadi va u harom hamda shirkning bir turi sanaladi. Chunki biror narsa bilan qasam ichish – o‘sha narsani ulug‘lash demakdir.

Maxluq esa boshqa maxluqni (ibodat darajasida) ulug‘lamaydi. Shuning uchun sahih hadisda:

عَنْ سَعْدِ بْنِ عُبَيْدَةَ، قَالَ: سَمِعَ ابْنُ عُمَرَ، رَجُلًا يَحْلِفُ: لَا وَالْكَعْبَةِ، فَقَالَ لَهُ ابْنُ عُمَرَ: إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «مَنْ حَلَفَ بِغَيْرِ اللَّهِ فَقَدْ أَشْرَكَ»
  1. Sa’d ibn Ubaydadan rivoyat qilinadi: «Ibn Umar bir kishining «Yo‘q! Ka’ba bilan qasam…!» deb qasam ichayotganini eshitib qoldi. So‘ng Ibn Umar unga: «Men Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning «Kim Allohdan o‘zga bilan qasam ichsa, shirk keltiribdi», deganlarini eshitganman», dedi» (Abu Dovud 3251; Termiziy, 1535; Hadis hukmi: «sahih». Manba: «Sahihul Jome’», 6204).

Hadisda qaytarilgan qasam payg‘ambarlar, farishtalar, solih kishilar va boshqa, Allohning barcha maxluqotlari bilan qasam ichishni o‘z ichiga oladi. Sahih hadisda kelishicha:

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ﵁ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ﷺ: «مَنْ حَلَفَ فَقَالَ فِي حَلِفِهِ: وَاللَّاتِ وَالْعُزَّى، فَلْيَقُلْ: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ».

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Kim ont ichsa-yu, ontida «Lotga qasam», «Uzzoga qasam» desa, darhol «Laa ilaaha illallooh», deb olsin», dedilar» (Sahihi Buxoriy, 4860; Sahihi Muslim, 1647).

Qur’oni Karimdagi Alloh qasam ichgan maxluqotlarga kelsak:

﴿وَٱلۡمُرۡسَلَـٰتِ عُرۡفࣰا﴾

«Paydar-pay yuboriladigan (shamol)larga qasam» (Mursalot: 1),

﴿وَٱلذَّ ٰ⁠رِیَـٰتِ ذَرۡوࣰا﴾

«Chang to‘zituvchi(shamol)larga qasam» (Zoriyot: 1),

﴿وَٱلنَّـٰزِعَـٰتِ غَرۡقࣰا﴾

«Shiddat bilan (jonni) sug‘urib oluvchi(farishta)lar bilan qasam» (Nozi’ot: 1),

﴿وَٱلۡفَجۡرِ﴾

«Tongga qasam» (Fajr: 1),

﴿وَٱلۡعَصۡرِ﴾

«Asrga qasam» (Asr: 1),

﴿وَٱلضُّحَىٰ﴾

«Choshgoh vaqtiga qasam» (Zuho: 1) va

﴿ ۞ فَلَاۤ أُقۡسِمُ بِمَوَ ٰ⁠قِعِ ٱلنُّجُومِ ۝٧٥ وَإِنَّهُۥ لَقَسَمࣱ لَّوۡ تَعۡلَمُونَ عَظِیمٌ ۝٧٦ إِنَّهُۥ لَقُرۡءَانࣱ كَرِیمࣱ ۝٧٧ ﴾

«Men yulduzlarning botar joylariga qasam ichurmanki, Holbuki, bu (qasam) agar bilsangizlar, shak-shubhasiz, ulug‘-katta qasamdir — albatta u Ulug‘ Qur’ondir!» (Voqea: 75-76).

Yuqoridagi oyatlarda zikr qilingan maxluqotlar bilan qasam ichishga kelsak, bular Allohning O‘zi ichgan qasamlardir va bu Alloh taoloning Oʻzigagina xosdir.

Alloh O‘zi yaratgan narsalardan xohlagani bilan qasam ichishi mumkin. Ammo maxluq esa faqat o‘z Rabbisi nomi bilangina qasam ichishi lozim.

Fatvo manbasi

Maqola borasida fikringiz?

Izoh sababi
Ushbu qator to'ldirilishi shart.

Bu javob foydali bo’ldimi?

0

O’xshash fatvolar

  • Musulmonning kofirdan olgan merosini sadaqa qilishi

    Mening musulmon bo‘lmagan amakim vafot etdi va uning mendan boshqa merosxo‘ri yo‘q. Uning merosini olib, turli xayriya ishlariga sarflashim joizmi?

  • Qur’onni o‘pish hamda qiroat paytida tebranish

    Ba’zi birodarlar shariatda asli bo‘lmagan amallarni qilishayotganini ko‘rdim. Men ularni bid’at amallar deb o‘ylasam-da, buni ishonchli manbalar bilan tasdiqlay olmayman. Agar bu amallar to‘g‘ri bo‘lmasa, ularni hikmat bilan to‘g‘rilashga harakat qilmoqchiman. 1. Duodan keyin barmoqlarga puflab, bosh barmoqlar bilan ko‘zlarni silash; 2. Duoni doimo Fotiha surasi bilan tugatish; 3. Qur’onni ko‘targanda va qo‘yishdan oldin o‘pish; 4. Namozda o‘tirganda yoki Qur’on o‘qiyotganda tebranish.

  • Ayollarnikidek ko‘kragi bor kishi haqida

    Ayollarnikiga o‘xshash ko‘kragi bor kishining uni kichraytirish uchun jarrohlik amaliyotini o‘tkazishi joizmi?

  • Tanadagi tuklarni butunlay yo‘qotish hukmi

    Tanadagi tuklarni butunlay yo‘qotishning ba’zi usullari mavjud bo‘lib, ular tuk o‘sishini batamom to‘xtatadi. Bunday usullardan foydalanish ruxsat etilganmi?

  • Qiroatdan so‘ng «Sodaqallohul a’ziym» deyish

    Qur’on tilovatidan so‘ng «Sodaqallohul a’ziym» deyish bid’atmi?

  • Qazo namozlar haqida

    Namoz o‘qishda e’tiborsizlikka yo‘l qo‘ygan kishining namozlari hukmi qanday bo‘ladi? Oramizda namozlarini bir o‘qib, bir o‘qimaydiganlar ko‘p. Ba’zilar o‘ttiz yoki qirq yoshdan keyin namozlarni muntazam o‘qishni boshlaydilar. Ular o‘qishda e’tiborsizlik qilgan qazo namozlari va Ramazon ro‘zalarining hukmi qanday bo‘ladi?