Mavzular

Yangi fatvolar

Maqolalar

Kitoblar


Saqlanganlar

Murakkab qidiruv


Loyiha haqida

Fikr bildiring

Bosh sahifa » Fiqh asoslari » Fiqh » Musulmon xotiniga kirishni istaganda nima qilishi kerak?
Fatvo: 854

O'qildi: 228

Iyul 15, 2025

/ 20 Muharram 1447

Fatvo mavzusi: » » » »

Musulmon xotiniga kirishni istaganda nima qilishi kerak?

Savol

Nikoh qanday bo‘lishini bilmoqchiman. Ya’ni, to‘y marosimi qanday o‘tkazilishi kerak? Qancha mehmon taklif etiladi? Belgilangan miqdor bormi? To‘y marosimi paytida, mehmonlarni kutib olish marosimida yoki ziyofatda musiqa qo‘yish joizmi? Shuningdek, to‘y marosimi va mehmondorchilikni tashkil etish kimning zimmasida ekanligini ham aytib oʻtsangiz. Bu kuyovning vazifasimi yoki kelinning vazifasimi? Javobni iloji boricha tezroq bilishni istardim, toki oilamga ma’lumot bera olishim va Allohning izni bilan, buni hayotga tatbiq etishim uchun. Shoyad Alloh menga va nikohimga baraka bersa.

O’xshash fatvolar

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

  • Musulmon kishi nikohini mukammal bo‘lishini istasa, sunnatda kelgan bir qancha amallarni amalga oshirishi tavsiya etiladi. Ulardan:

Birinchidan: Kelinga mehribonlik ko‘rsatish, masalan, biror ichimlik yoki shunga o‘xshash narsalar taklif etish.

أَنَّ أَسْمَاءَ بِنْتَ يَزِيدَ بْنِ السَّكَنِ، قَالَتْ: «إِنِّي قَيَّنْتُ عَائِشَةَ لِرَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ جِئْتُهُ، فَدَعَوْتُهُ لِجِلْوَتِهَا، فَجَاءَ، فَجَلَسَ إِلَى جَنْبِهَا، فَأُتِيَ بِعُسِّ لَبَنٍ، فَشَرِبَ ثُمَّ نَاوَلَهَا النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَخَفَضَتْ رَأْسَهَا وَاسْتَحْيَتْ. قَالَتْ أَسْمَاءُ: فَانْتَهَرْتُهَا وَقُلْتُ لَهَا: خُذِي مِنْ يَدِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ: فَأَخَذَتْ، فَشَرِبَتْ شَيْئًا، ثُمَّ قَالَ لَهَا النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: » أَعْطِي تِرْبَكِ»

Asmo bint Yazid ibn Sakan aytganlar: «Men Oishani Rasululloh sollallohu alayhi va sallamga turmushga chiqqanida uni kelinlikka tayyorladim, so‘ng u zotga kelib kelinni ko‘rishga chaqirdim. Kelib Oishaning yoniga o‘tirdilar. Shunda u zotga katta idishda sut keltirildi. U zot ichdilar, so‘ng Payg‘ambar sollallohu alayhi va sallam uni Oishaga uzatdilar biroq u boshini egib, xijolat tortdi. Asmo aytadi: «Men Oishani koyidim va unga: «Payg‘ambar sollallohu alayhi va sallamning qo‘llaridan ol», dedim. Asmo aytadi: «U sutni olib, ozgina ichdi». So‘ngra Nabiy sollallohu alayhi va sallam unga: «Sherigingizga bering», deb, o‘zini nazarda tutdilar…» (Musnadi Ahmad, 27590. Shuayb Arnaut hadisni zaif sanagan. Ammo hadisning rivoyat zanjiri yaxshi. Manba: «Odobi zifof», 19).

Ikkinchidan: Kelinining boshiga qo‘lini qo‘yib, uning haqqiga duo qilishi va «bismillah» deb, baraka tilashi.

عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَا تَزَوَّجَ أَحَدُكُمُ امْرَأَةً أَوِ اشْتَرَى خَادِمًا، فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيْرَهَا وَخَيْرَ مَا جَبَلْتَهَا عَلَيْهِ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّهَا وَمِنْ شَرِّ مَا جَبَلْتَهَا عَلَيْهِ، وَإِذَا اشْتَرَى بَعِيرًا فَلْيَأْخُذْ بِذِرْوَةِ سَنَامِهِ وَلْيَقُلْ مِثْلَ ذَلِكَ»
قَالَ أَبُو دَاوُدَ: زَادَ أَبُو سَعِيدٍ، ثُمَّ لِيَأْخُذْ بِنَاصِيَتِهَا وَلْيَدْعُ بِالْبَرَكَةِ فِي الْمَرْأَةِ وَالْخَادِمِ

Amr ibn Shuayb otasidan, u bobosi roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: «Nabiy sollallohu alayhi va sallam shunday dedilar: «Birortangiz bir ayolga uylansa yoki xodim sotib olsa, «Allohumma, innii as’aluka xoyrohaa va xoyro maa jabaltaha ’alayhi va a’uuzu bika min sharrihaa va min sharri maa jabaltahaa ’alayhi» (ya’ni, «Allohim, Sendan uning yaxshiligini va Sen unda yaratib qo‘ygan narsaning yaxshiligini so‘rayman, uning yomonligidan va Sen unda yaratib qo‘ygan narsaning yomonligidan panoh tilayman»), desin. Tuya sotib olsa, uning o‘rkachining tepasidan ushlab turib ham xuddi shunday desin». Abu Dovud aytadi: «(Roviy) Abu Sa’id «(U zot xotin va xodim haqida) «So‘ngra uning peshona sochidan ushlab, baraka tilab duo qilsin», dedilar» deb qo‘shimcha qilgan». (Abu Dovud, 2160. Hadis hukmi: «sahih». Manba: «Sahihul Jome’», 341).

Uchinchidan: Kelin-kuyov ikki rakaat namoz o‘qishi mustahab bo‘lib, kuyov imom bo‘lib, kelin uning orqasida turadi, chunki bu salaflarning odati ekanligi rivoyat qilingan. Bu haqda ikkita asar (xabar) kelgan.

Birinchisi:

وَعَنْ أَبِي سَعِيدٍ مَوْلَى أَبِي أُسَيْدَ قَالَ: تَزَوَّجْتُ وَأَنَا مَمْلُوكٌ , فَدَعَوْتُ نَفَرًا مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِيهِمْ ابْنُ مَسْعُودٍ وَأَبُو ذَرٍّ وَحُذَيْفَةُ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمْ فَعَلَّمُونِي فَقَالُوا: «إذَا أُدْخِلَ عَلَيْكَ أَهْلُكَ فَصَلِّ عَلَيْكَ رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ سَلْ اللهَ تَعَالَى مِنْ خَيْرِ مَا دَخَلَ عَلَيْكَ، وَتَعَوَّذْ بِهِ مِنْ شَرِّهِ، ثُمَّ شَأنَكَ وَشَأنَ أَهْلِكَ»

Abu Usaydning ozod qilingan quli Abu Sa’iddan rivoyat qilinishicha, Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning sahobalaridan bir guruhi unga ta’lim berib, shunday deganlar: «Qachon ayoling huzuringga kirsa, ikki rakaat namoz o‘qi va Allohdan senga yetgan narsaning yaxshiligini so‘ra va uning yomonligidan panoh tila» («Odobi zifof», 22. Sahih asar, manba: «Irvoul gʻolil», 523).

Ikkinchisi:

عَنْ شَقِيقٍ، قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى عَبْدِ اللَّهِ يُقَالَ لَهُ أَبُو جَرِيرٍ فَقَالَ: إِنِّي تَزَوَّجْتُ جَارِيَةً شَابَّةً، وَإِنِّي أَخَافُ أَنْ تَفْرَكَنِي قَالَ: فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ: «إِنَّ الْإِلْفَ مِنَ اللَّهِ، وَالْفَرْكَ مِنَ الشَّيْطَانِ، يُرِيدُ أَنْ يُكَرِّهَ إِلَيْكُمْ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ، فَإِذَا أَتَتْكَ فَمُرْهَا أَنْ تُصَلِّيَ وَرَاءَكَ رَكْعَتَيْنِ»

Shaqiq aytadi: «Abu Jarir degan kishi kelib (Abdulloh ibn Mas’ud roziyallohu anhuga): «Men yosh bokira qizga uylanganman, lekin u meni yomon ko‘rib qolishidan qo‘rqaman», dedi. Shunda Abdulloh: «Muhabbat Allohdan, nafrat esa shaytondandir, u seni Alloh halol qilgan narsadan nafratlantirishni istaydi. Qachon huzuringizga kelsa, ayt, ortingxdan ikki rakaat namoz o‘qisin», dedilar (Musannaf Ibn Abu Shayba, 17156; Sahih asar. Manba: «Odobi zifof», 23)

To‘rtinchidan: Ayoli bilan qoʻshilish oldidan hadisda kelgan duoni aytish.

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : عَنِ النَّبِيِّ قَالَ: «أَمَا إِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا أَتَى أَهْلَهُ وَقَالَ: بِسْمِ اللهِ اللَّهُمَّ جَنِّبْنَا الشَّيْطَانَ وَجَنِّبِ الشَّيْطَانَ مَا رَزَقْتَنَا فَرُزِقَا وَلَدًا لَمْ يَضُرُّهُ الشَّيْطَانُ».

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi va sallam: «Birortangiz ahliga yaqinlik qilganida: «Bismillaahi. Alloohumma jannibnash-shaytoona va jannibish-shaytoona maa rozaqtanaa» (ya’ni, «Allohning ismi bilan. Allohim, bizdan shaytonni chetlat va shaytonni ham bizga rizq qilib beradiganingdan chetda qil»), desa va ularga farzand berilsa, shayton unga zarar yetkaza olmaydi», dedilar» (Sahihi Buxoriy, 3271).

Batafsil ma’lumot uchun qarang «Odobi zifof» kitobiga murojaat qilishingiz mumkin.

 

To‘y ziyofatida mehmonlar soni cheklanganmi?

Nikoh valimasi – to‘y ziyofatiga taklif qilinadigan mehmonlar soni cheklanmagan, shuning uchun qarindoshlaringizdan, kelinning qarindoshlaridan, do‘stlaringizdan va taklif qilish uchun asosli sababingiz bo‘lgan har qanday kishini taklif qilishingiz mumkin.

 

To‘y marosimida musiqa qo‘yish joizmi?

Musiqa chalish, erkak va ayolni aralashtirib yuborish, ayollarni erkaklar oldida raqsga tushirish kabi Alloh taoloning g‘azabiga sabab bo‘ladigan munkar ish va harom amallarni qilish yoki bunga yo‘l qo‘yish mutlaqo joiz emas. Allohning ne’matini qanday qilib gunoh va axloqsizlikka almashtirish mumkin?

To‘ylarda ayollar Islomda ruxsat etilgan hamma ishni qilishlari joiz, masalan, erkaklar bo‘lmasa xush so‘zlar bilan maqbul qoʻshiqlarni musiqasiz kuylash yoki daff (doiraga o‘xshash ma’lum bir turdagi jarangsiz nog‘ora) chalib, o‘zlarini xursand qilishlari mumkin.

Ayollar to‘yda shariat ruxsat bergan barcha narsalarni qilishlari mumkin, masalan, yaxshi so‘zlar bilan muboh qo‘shiqlar aytish. Ular uchun o‘yin asboblaridan faqat doira ruxsat etiladi va bu erkaklardan uzoqda bo‘lishi kerak.

 

To‘y marosimi kimning zimmasida?

Nikoh valimasi kuyovning zimmasidadir. Agar imkoni bo‘lsa, toʻyga kelganlar uchun bir yoki undan ko‘proq qo‘y so‘yish sunnatdir. Bu borada sahih hadis kelgan.

قَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ : «قَالَ رَسُولُ اللهِ : تَزَوَّجْتَ، قَالَ: نَعَمْ، قَالَ: وَمَنْ، قَالَ امْرَأَةً مِنَ الْأَنْصَارِ، قَالَ: كَمْ سُقْتَ، قَالَ: زِنَةَ نَوَاةٍ مِنْ ذَهَبٍ، أَوْ نَوَاةً مِنْ ذَهَبٍ، فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ : أَوْلِمْ وَلَوْ بِشَاةٍ

Abdurrahmon ibn Avf roziyallohu anhu aytadi: «Rasululloh collallohy alayhi va sallam: «Uylandingmi?» dedilar. U: «Ha», dedi. U zot: «Kimga?» dedilar. U: «Ansorlardan bir ayolga», dedi. U zot: «Qancha berding?» dedilar. U: «Danak og‘irligicha tilla [yoki danakdek tilla]», dedi. Shunda Nabiy collallohy alayhi va sallam unga: «Bitta qo‘y bilan bo‘lsa ham to‘y qil», dedilar» (Sahihi Buxoriy, 2048).

Allohdan sizga, rafiqangizga va nikohingizga baraka berishini tilaymiz va oralaringizni yaxshilikda jamlashini so‘rab duo qilamiz.

Fatvo manbasi

Maqola borasida fikringiz?

Izoh sababi
Ushbu qator to'ldirilishi shart.

Bu javob foydali bo’ldimi?

0

O’xshash fatvolar

  • Spirtli ichimliklar sotiladigan restoranda ishlash hukmi

    Ko‘plab musulmon talabalar bu mamlakatlarda yashash va o‘qish xarajatlarini qoplash uchun ishlashga majbur, chunki ularning aksariyati oilalaridan yetarli mablag‘ olmaydi. Shu bois, ishlash ular uchun hayotiy zarurat hisoblanadi. Ko‘pincha ular faqat spirtli ichimliklar sotiladigan yoki cho‘chqa go‘shti va boshqa taqiqlangan taomlar tayyorlanadigan restoranlardagina ish topishi mumkin. Bunday muassasalarda ishlashning hukmi qanday? Musulmonning spirtli ichimliklar va cho‘chqa go‘shti sotishi, spirtli ichimliklar ishlab chiqarishi va ularni g‘ayridinlarga sotishining shar’iy hukmi qanday? E’tibor bering, bu mamlakatlarda ba’zi musulmonlar buni o‘zlariga kasb qilib olishgan.
  • Musulmon kishi boʻlmagan joydagi masjidni sotish joizmi?

    Agar musulmonlar masjid joylashgan hududdan ko‘chib ketgan bo‘lsa va masjidning buzilishi yoki boshqalar tomonidan egallab olinishi xavfi bo‘lsa, masjidni sotishning hukmi qanday? Ko‘pincha musulmonlar uy sotib olib, uni masjidga aylantiradilar, ammo ko‘plab musulmonlar ish sharoitlari tufayli hududni tark etganda, masjid tashlandiq yoki qarovsiz qoladi va boshqalar uni egallab olishlari mumkin. Uni sotib, tushgan mablag‘ni musulmonlar yashaydigan hududda masjid qurishga sarflash joizmi? Bunday savdo yoki ayirboshlashning hukmi qanday? Agar uni boshqa masjidga almashtirishning iloji bo‘lmasa, masjid mablag‘ini sarflashning eng to‘g‘ri yo‘li qaysi?
  • Klinik o‘lim holatidagi bemordan sun’iy nafas apparatini olib tashlash hukmi

    Ko‘pchilik shifokorlar klinik o‘lim holatidagi bemordan sun’iy nafas oldirish apparatini olib tashlashda ikkilanishadi. Shifokor ikki tuyg‘u o‘rtasida qoladi: bir tomondan, ular o‘lim va ogʻriq holatidagi insonning azobini cho‘zayotgan bo‘lishi mumkin va agar apparat olib tashlansa, bemor o‘lim orqali tinchlik topishi mumkin; boshqa tomondan esa, apparatni olib tashlash bemorning tirik qolish imkoniyatini yo‘qotishiga sabab bo‘lishidan xavotirlanishadi. Qachon klinik o‘lim holatidagi kishidan sun’iy nafas oldirish apparatini olib tashlash joiz bo‘ladi?
  • Zakot pulidan yetimlarning mulkini ta’mirlash

    Men bir necha yil oldin otasi vafot etgan yetimlarning vasiysiman. Ularning oylik nafaqa daromadi taxminan 1000 dollar atrofida. Yillar davomida ular uchun katta miqdorda pul, jumladan zakotdan 40 ming dollarga yaqin mablagʻ yig‘dim. Endi ularga zakot olishdan to‘xtashim kerakmi? Qo‘limdagi zakot pulini nima qilsam bo‘ladi? Agar ularning ko‘chmas mulk fondidan ipoteka krediti bo‘yicha 64 ming dollar qarzi bo‘lsa, marhumning qarzini uzish uchun bu mablag‘ni to‘lashim joizmi? Shahar ma’muriyatidan olingan yerlari bo‘lsa, shu mablag‘lardan foydalanib atrofiga devor qurishimiz joizmi yoki yo‘qmi?
  • Oʻzida yoʻq molni sotish hukmi

    Sizning fikringizcha, «bay’u tasrif» (realizatsiyaga mol sotib olish) savdosi va chet eldan keltirilgan tovarlarni do‘konga yetib kelmasidan oldin sotishning islomiy hukmi qanday?
  • Saf to‘lganda iqtido qiluvchi imomning o‘ng tomonida turadimi

    Safda joy topa olmagan va imomning o‘ng tomoniga turib olgan muqtadiyning namozi hukmi qanday boʻladi?