O'qildi: 119
21.06.2025
/ 25 Zulhijja 1446
Fatvo mavzusi: Fiqh » Fiqh asoslari » Nikoh ahkomlari » Nikoh shartlari
Savol
Men musulmon oilada tug‘ilib, islomiy tarbiya olganman. Biroq, hayotimning «qorong‘u davri» deb ataydigan bir bosqichni boshdan kechirganman. Bu davrda bir necha yil davomida «johiliyat» amallari (ya’ni, mas’uliyatsiz va gunoh ishlar) bilan shug‘ullanganman. Lekin Allohga hamd boʻlsinki, U menga hidoyat ne’matini berdi va meni Oʻzining toʻgʻri yoʻliga qaytardi. Oʻsha davrda men bir nasroniy qiz bilan munosabatda edim, u Allohga hamd boʻlsinki, yaqinda Allohning irodasi bilan Islomga kirdi. Hayotimiz izga tushgach, tezda nikohlanishni rejalashtirmoqdamiz. Muammolardan biri shuki, u dindor nasroniy oiladan, hatto otasi nasroniylarning ruhoniysidir. Oilasi munosabatimizdan xabar topgach, bizni ajratish uchun barcha choralarni ko‘rishdi, ammo qizning Islomga kirgani haqida ularga aytmadik. Hozir munosabatimiz shunday nuqtaga yetdiki, u oilasiga qarshi chiqishga va men bilan qochib ketishga tayyor. Bu ishning qiyin bo‘lishini bilsak-da, biz bir-birimizni juda qattiq sevamiz. Bilishimcha, Islom shariati nikohda ayol uchun valiy boʻlishini talab qiladi va u – bilishimcha – ayolning oilasidan boʻlishi shart.
Birinchi savolim: uning oilasi roziligisiz nikohlanish rejamiz shariatga muvofiq bo‘ladimi?
Ikkinchisi: agar bu joiz boʻlsa, uga kim «valiy»lik qilishi mumkin, chunki oila a’zolaridan hech biri bizning munosabatimizga rozi emas?
O’xshash fatvolarJavob
Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.
Birinchidan: Ne’mat va fazl sohibi boʻlgan Allohga hamd boʻlsinki, U sizni mashaqqatli, qorongʻi johiliyat safaridan soʻng, zalolat va parokandalik yoʻllarida sarson boʻlganingizdan keyin haq yoʻlga hidoyat qildi. Alloh xohlagan kishisini hidoyat qiladi. Endi siz bu ne’matni Allohning oldidagi burchlaringizni ado etish, Uning gʻazabiga sabab boʻladigan ishlarni tark qilish, Allohni hammadan ortiq sevish, oʻtgan umringizni yaxshi amallar bilan toʻldirishga intilish va ibodatlar bilan yaxshiliklarga shoshilishda koʻproq harakat qilish orqali shukr qilishingiz kerak.
Ikkinchidan: Bu ayol Allohga hamd boʻlsinki, islomga kirgan ekan, uning kofir qarindoshlaridan hech birining unga valiylik huquqi yoʻq, chunki hech bir kofir musulmon ustidan bu vakolatga ega bo‘lmaydi. Agar u yashayotgan mamlakatda musulmon hokim boʻlsa, ayolning valiysi oʻsha boʻladi, chunki sahih hadisda:
عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«لَا نِكَاحَ إِلَّا بِوَلِيٍّ، وَالسُّلْطَانُ وَلِيُّ، مَنْ لَا وَلِيَّلَهُ»
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Valiysiz nikoh boʻlmaydi, valiysi yoʻqning valiysi — hokimdir», dedilar. (Ibn Moja, 1880; «Sahihul Jome’», 7556).
Agar u yerda musulmon hokim boʻlmasa, oʻsha yerdagi musulmonlar markaziga va ular orasida soʻziga ergashiladigan ahli-ilmga murojaat qilinadi, masalan, islom markazi rahbari yoki imomi va xutba oʻquvchisi, u qizga nikoh aqdini bogʻlaydi.
Qoʻshimcha ma’lumot uchun 2127-fatvoga qarang.
Alloh bilguvchiroqdir.
Bu javob foydali bo’ldimi?