Mavzular

Yangi fatvolar

Maqolalar

Kitoblar

Saqlanganlar

Murakkab qidiruv

Loyiha haqida

Fikr bildiring

Bosh sahifa » Fiqh asoslari » Fiqh » Tashkilotlarda mutanosib vakillik hukmi
0 – 0
Fatvo: 361

O'qildi: 100

Iyun 21, 2025

/ 25 Zulhijja 1446

Fatvo mavzusi: » » » »

Tashkilotlarda mutanosib vakillik hukmi

Savol

Islomda mutanosib vakillik ruxsat etilganmi yoki yo‘qmi? Vaziyat quyidagicha: aytaylik, 10 ta musulmon tashkiloti (har
birining a’zolar soni turlicha) oralaridagi islomiy ishlarni muvofiqlashtirish uchun bitta umumiy tashkilot tuzish maqsadida birlashmoqda. Tashkilotlarni a’zolar soniga qarab toifalarga ajratish joizmi? Ya’ni, agar bir tashkilotda 1-100 a’zo bo‘lsa, ular bitta ovoz oladi, 101-200 a’zo bo‘lsa ikki ovoz oladi va hokazo. Bu tartib Islom shariatida joizmi?

O’xshash fatvolar

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

Buning hech qanday zarari yoʻq, chunki bu toʻgʻri yoki yaxshiroq qarorga erishish uchun ishlarni tashkil etish va tartibga solish turlaridan biridir. Bunda guruhlar ularning hajmi yoki a’zolar soniga ko‘ra ballarda ifodalanadi. Ammo shuni yodda tutingki, agar ishtirokchilar siz qabul qilmoqchi bo‘lgan qaror uchun zarur bo‘lgan omonatdorlik, qobiliyat, bilim va tajribada teng bo‘lmasa «bir kishi – bir ovoz» tizimi adolatsiz bo‘lishi mumkin. Agar ular teng yoki yetarlicha yaqin bo‘lsa, u holda «bir kishi – bir ovoz» tizimi adolatli va oqilona bo‘ladi. Shuning uchun ummat ichidagi «ahli hall val-aqd» bo‘lgan ulamolar, fazilat egalari, aql va hikmat sohiblari hamda xalq obroʻlilari xalifani saylaydilar, avom va olomon emas. Chunki olomon – ovozining qiymati yoʻq ko‘pikdir.
Alloh bizni va sizlarni Oʻzi rozi boʻladigan ishlarga muvaffaq aylasin.

Fatvo manbasi

Maqola borasida fikringiz?

Izoh sababi
Ushbu qator to'ldirilishi shart.

Bu javob foydali bo’ldimi?

0

O’xshash fatvolar

  • Spirtli ichimliklar sotiladigan restoranda ishlash hukmi

    Ko‘plab musulmon talabalar bu mamlakatlarda yashash va o‘qish xarajatlarini qoplash uchun ishlashga majbur, chunki ularning aksariyati oilalaridan yetarli mablag‘ olmaydi. Shu bois, ishlash ular uchun hayotiy zarurat hisoblanadi. Ko‘pincha ular faqat spirtli ichimliklar sotiladigan yoki cho‘chqa go‘shti va boshqa taqiqlangan taomlar tayyorlanadigan restoranlardagina ish topishi mumkin. Bunday muassasalarda ishlashning hukmi qanday? Musulmonning spirtli ichimliklar va cho‘chqa go‘shti sotishi, spirtli ichimliklar ishlab chiqarishi va ularni g‘ayridinlarga sotishining shar’iy hukmi qanday? E’tibor bering, bu mamlakatlarda ba’zi musulmonlar buni o‘zlariga kasb qilib olishgan.

  • Musulmon kishi boʻlmagan joydagi masjidni sotish joizmi?

    Agar musulmonlar masjid joylashgan hududdan ko‘chib ketgan bo‘lsa va masjidning buzilishi yoki boshqalar tomonidan egallab olinishi xavfi bo‘lsa, masjidni sotishning hukmi qanday? Ko‘pincha musulmonlar uy sotib olib, uni masjidga aylantiradilar, ammo ko‘plab musulmonlar ish sharoitlari tufayli hududni tark etganda, masjid tashlandiq yoki qarovsiz qoladi va boshqalar uni egallab olishlari mumkin. Uni sotib, tushgan mablag‘ni musulmonlar yashaydigan hududda masjid qurishga sarflash joizmi? Bunday savdo yoki ayirboshlashning hukmi qanday? Agar uni boshqa masjidga almashtirishning iloji bo‘lmasa, masjid mablag‘ini sarflashning eng to‘g‘ri yo‘li qaysi?

  • Klinik o‘lim holatidagi bemordan sun’iy nafas apparatini olib tashlash hukmi

    Ko‘pchilik shifokorlar klinik o‘lim holatidagi bemordan sun’iy nafas oldirish apparatini olib tashlashda ikkilanishadi. Shifokor ikki tuyg‘u o‘rtasida qoladi: bir tomondan, ular o‘lim va ogʻriq holatidagi insonning azobini cho‘zayotgan bo‘lishi mumkin va agar apparat olib tashlansa, bemor o‘lim orqali tinchlik topishi mumkin; boshqa tomondan esa, apparatni olib tashlash bemorning tirik qolish imkoniyatini yo‘qotishiga sabab bo‘lishidan xavotirlanishadi. Qachon klinik o‘lim holatidagi kishidan sun’iy nafas oldirish apparatini olib tashlash joiz bo‘ladi?

  • Zakot pulidan yetimlarning mulkini ta’mirlash

    Men bir necha yil oldin otasi vafot etgan yetimlarning vasiysiman. Ularning oylik nafaqa daromadi taxminan 1000 dollar atrofida. Yillar davomida ular uchun katta miqdorda pul, jumladan zakotdan 40 ming dollarga yaqin mablagʻ yig‘dim. Endi ularga zakot olishdan to‘xtashim kerakmi? Qo‘limdagi zakot pulini nima qilsam bo‘ladi? Agar ularning ko‘chmas mulk fondidan ipoteka krediti bo‘yicha 64 ming dollar qarzi bo‘lsa, marhumning qarzini uzish uchun bu mablag‘ni to‘lashim joizmi? Shahar ma’muriyatidan olingan yerlari bo‘lsa, shu mablag‘lardan foydalanib atrofiga devor qurishimiz joizmi yoki yo‘qmi?

  • Oʻzida yoʻq molni sotish hukmi

    Sizning fikringizcha, «bay’u tasrif» (realizatsiyaga mol sotib olish) savdosi va chet eldan keltirilgan tovarlarni do‘konga yetib kelmasidan oldin sotishning islomiy hukmi qanday?

  • Saf to‘lganda iqtido qiluvchi imomning o‘ng tomonida turadimi

    Safda joy topa olmagan va imomning o‘ng tomoniga turib olgan muqtadiyning namozi hukmi qanday boʻladi?