Mavzular

Yangi fatvolar

Maqolalar

Kitoblar


Saqlanganlar

Murakkab qidiruv


Loyiha haqida

Fikr bildiring

Bosh sahifa » Odob-axloq va maʼnaviyat » Odob » Ikki jins orasidagi munosabatlar » Ayollarga qarash: birinchi va ikkinchi nazar
Fatvo: 1774

O'qildi: 29

Oktabr 21, 2025

/ 29 Rabiul-oxir 1447

Fatvo mavzusi:

Ayollarga qarash: birinchi va ikkinchi nazar

Savol

Ayollarga qarashning mutlaqo taqiqlangani menga ma’lum. Ulardan biri ba’zan e’tiborimni tortsa, bir-ikki soniya qarayman, keyin Allohning amrini eslab, darhol nigohimni chetga buraman. Shu qisqa muddatli qarashim uchun gunohkor bo‘lamanmi? «Islomda halol va harom» kitobida Qur’on ko‘zlarni tiyishga buyurishi va qarashning ta’rifi «ko‘zlar ayolning go‘zalligidan lazzatlanishi yoki shahvat bilan tikilib qolish» ekanini o‘qidim. Allohga shukrki, men hech qachon bu darajaga yetmaganman, lekin mana shu ikki soniya meni xavotirga soladi. Alloh sizga baraka bersin.

O’xshash fatvolar

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

عَنْ جَرِيرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ قَالَ: «سَأَلْتُ رَسُولَ اللهِ عَنْ نَظَرِ الْفُجَاءَةِ، فَأَمَرَنِي أَنْ أَصْرِفَ بَصَرِي».

Jarir ibn Abdulloh roziyallohu anhu aytadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan beixtiyor ko‘z tushib qolishi haqida so‘ragan edim, nigohimni (boshqa tomonga) burishga buyurdilar», dedi» (Sahihi Muslim, 2159).

Muborakfuriy ushbu hadisning sharhida shunday deydi: «Hadisdagi «fujoa» deyilgan holat begona ayolga bexosdan, to‘satdan, ixtiyorsiz nazar tashlashni anglatadi. Arablar hech qanday sababsiz va kutilmaganda biror narsa sodir bo‘lishini «Faja’ahul amr» deyishadi. Roviyning «Nigohimni (boshqa tomonga) burishga buyurdilar» degan so‘zlariga kelsak, bu unga qayta, ya’ni ikkinchi marta qaramaslik buyurilganini bildiradi. Chunki birinchi qarash ixtiyorsiz bo‘lsa, kechiriladi. Agar takror yoki uzluksiz qarayversa, gunohkor bo‘ladi. Bunga Alloh taoloning quyidagi oyati dalil bo‘ladi:

﴿قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ﴾

«(Ey Muhammad alayhis-salotu vas-salom), mo‘minlarga ayting, ko‘zlarini (nomahramlarga tikishdan) to‘ssinlar» (Nur: 30).

عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «يَا عَلِيُّ لَا تُتْبِعِ النَّظْرَةَ النَّظْرَةَ، فَإِنَّ لَكَ الْأُولَى وَلَيْسَتْ لَكَ الْآخِرَةُ».

Ibn Burayda otasi roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Aliyga: «Ey Aliy! Nazarga nazarni ergashtirma. (Beixtiyor bo‘lgan) birinchisi sen uchun (bezarar) bo‘lsa, boshqasi unday emas», dedilar» (Termiziy, 2777; Hadis hukmi: «hasan». Manba: «Sahihi Jome’», 7953).

Sunani Termiziyning sharhi boʻlmish «Tuhfat al-Ahvaziy» kitobida Muborakfuriy shunday deydi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: «Nazarga nazarni ergashtirma» degan soʻzlari birinchi qarashdan so‘ng qayta qaramang deganidir. Birinchi qarash beixtiyor bo‘lsa, kechirilasiz, ammo ikkinchi qarash ixtiyoriy bo‘lgani uchun, u sizga qarshi hisoblanadi».

Bundan ma’lum boʻladiki, nomahram ayolga ataylab qarash va birinchi tasodifiy nigohdan so‘ng qarashni davom ettirish harom, joiz emasdir. Ayolning qaysi a’zosiga bo‘lmasin, uni chiroyli deb hisoblasangiz ham, hisoblamasangiz ham, shahvoniy tuyg‘ularni uyg‘otsa ham, uyg‘otmasa ham, yomon o‘y-xayollar bilan bog‘liq bo‘lsa ham, bo‘lmasa ham, axloqsiz ishlarga olib kelsa ham, kelmasa ham, qarash haromdir.

Allohdan sizni va bizni barcha harom ishlardan asrashini so‘raymiz. Shubhasiz, Alloh to‘g‘ri yo‘lga hidoyat qilguvchi Zotdir.

Fatvo manbasi

Maqola borasida fikringiz?

Izoh sababi
Ushbu qator to'ldirilishi shart.

Bu javob foydali bo’ldimi?

0

O’xshash fatvolar

  • Zinokorlar o‘rtasidagi xilvat zinodan tug‘ilgan farzandning mavjudligi bilan yo‘qoladimi?

    Zinokorlar o‘rtasidagi xilvat (yolg‘iz qolish) ularning zinodan tug‘ilgan farzandi bor bo‘lishi bilan barham topadimi?
  • Ayollar bilan suhbatlashish odobi

    Quyidagi holatlarda erkakning ayol bilan gaplashishi joiz degan hukmni eshitdim. Shu to‘g‘rimi? Holatlar: oilasining ahvolini so‘rash, tibbiy maqsadlarda, savdo-sotiq paytida, nikoh uchun tanishish va Islomga da’vat qilish. Bu haqiqatmi va buning dalillari bormi?
  • Muhabbatning turlari va hukmlari

    Biz musulmonlar jamoasi bir suhbatda Islomdagi «muhabbat» tushunchasini aniqlashga harakat qildik. Garchi barchamiz Alloh subhanahu va taoloni sevish zarurligini va Uni, U Zotning paygʻambarlari, elchilarini sevish majburiyatimizni toʻliq anglasak-da, insonlar oʻrtasidagi muhabbatning aniq taʼrifi bormi (masalan, nasroniylarning «birodarlik muhabbati»ga oʻxshash, romantik maʼnoda emas) degan savol tugʻildi. Baʼzilar «muhabbat» faqat oila doirasida boʻladi, qolgan barchasi faqat hurmat, doʻstlik va shu kabilardir, deyishdi. Boshqalar esa muhabbat faqat er-xotin va farzandlar bilan cheklanganmi deb soʻrashdi. Yana boshqalar esa muhabbat shartli boʻlishi mumkinmi yoki yoʻqmi deb soʻrashdi. Bir fikrga koʻra, «muhabbat» (odatda ishlatiladigan maʼnoda) hatto ertaklar va nasroniy falsafasiga asoslangan bir turdagi «bidʼat» boʻlishi mumkin. Koʻpchiligimiz javob topish uchun turli manbalarni izlab koʻrdik, lekin hozirgacha aniq javob topa olmadik. Bizga yordam bera olasizmi?