Mavzular

Yangi fatvolar

Maqolalar

Kitoblar

Saqlanganlar

Murakkab qidiruv

Loyiha haqida

Fikr bildiring

Bosh sahifa » Odob-axloq va maʼnaviyat » Maʼnaviy koʻrsatmalar » Benamozning tavbasi
0 – 0
Fatvo: 610

O'qildi: 116

Iyul 1, 2025

/ 6 Muharram 1447

Fatvo mavzusi: » » » »

Benamozning tavbasi

Savol

Men hayotimning bir qismini namoz o‘qimay oʻtkazdim. So‘nggi yillarda Allohga tavba qilib, namozimni muntazam ado etyapman. O‘tmishdagi o‘qilmagan namozlarim bo‘yicha shar’iy hukmni aytib bersangiz.

O’xshash fatvolar

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

Allohning sizga bo‘lgan ne’matini yodda tuting: namozni tashlab qo‘yganingizdan so‘ng U Zot sizni yana hidoyatga qaytardi. Namozni o‘z vaqtida, muntazam ado eting va nafl namozlarni ko‘paytiring, toki ular o‘tkazib yuborgan farz namozlaringizning o‘rnini to‘ldirsin.

Bu haqda sahih hadisda kelgan:

عَنْ ‌حُرَيْثِ بْنِ قَبِيصَةَ قَالَ: «قَدِمْتُ الْمَدِينَةَ» فَقُلْتُ: اللَّهُمَّ يَسِّرْ لِي جَلِيسًا صَالِحًا، قَالَ: فَجَلَسْتُ إِلَى ‌أَبِي هُرَيْرَةَ فَقُلْتُ: إِنِّي سَأَلْتُ اللهَ أَنْ يَرْزُقَنِي جَلِيسًا صَالِحًا، فَحَدِّثْنِي بِحَدِيثٍ سَمِعْتَهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَعَلَّ اللهَ أَنْ يَنْفَعَنِي بِهِ؟ فَقَال: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ عَمَلِهِ صَلَاتُهُ، فَإِنْ صَلَحَتْ فَقَدْ أَفْلَحَ وَأَنْجَحَ، وَإِنْ فَسَدَتْ فَقَدْ خَابَ وَخَسِرَ، فَإِنِ انْتَقَصَ مِنْ فَرِيضَتِهِ شَيْءٌ قَالَ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: انْظُرُوا هَلْ لِعَبْدِي مِنْ تَطَوُّعٍ فَيُكَمَّلَ بِهَا مَا انْتَقَصَ مِنَ الْفَرِيضَةِ، ثُمَّ يَكُونُ سَائِرُ عَمَلِهِ عَلَى ذَلِكَ.

Hurays ibn Qabiysadan rivoyat qilinadi: «Madinaga kelganimda: «Allohim, menga solih hamsuhbat nasib et», dedim. Keyin Abu Hurayra yoniga o‘tirdim va: «Men Allohdan solih hamsuhbat nasib etishini so’ragan edim. Menga Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan eshitgan hadisingizdan birortasini aytib bersangiz, shoyad Alloh uni menga manfaatli qilsa», dedim. U kishi: «Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning shunday deganlarini eshitganman: «Qiyomat kuni banda hisob-kitob qilinadigan birinchi amal – uning namozidir. Agar namozi yaxshi bo‘lsa, najot topadi va muvaffaqiyat qozonadi. Agar namozi yomon bo‘lsa, u mag‘lub bo‘ladi va ziyon ko‘radi. Agar uning farz namozlarida kamchilik bo‘lsa, Alloh azza va jalla: « Qaranglar, bandamning farz namozlaridagi kamchiliklarni to‘ldiradigan biror nafl namozi bormi?», deydi. Keyin uning barcha amallari xuddi shunday tekshiriladi va hukm qilinadi» dedi» (Termiziy, 413; «Sahihul Jome’» 2020-da sahih deyilgan).

Abu Dovud Anas ibn Hakim az-Zobbiydan rivoyat qilgan hadisda, u Madinaga kelgan va Abu Hurayra roziyallohu anhu bilan uchrashgan. U aytadi:

قَالَ: فَنَسَبَنِي، فَانْتَسَبْتُ لَهُ، فَقَالَ: يَا فَتَى، أَلَا أُحَدِّثُكَ حَدِيثًا، قَالَ: قُلْتُ: بَلَى، رَحِمَكَ اللَّهُ – قَالَ يُونُسُ: وَأَحْسَبُهُ ذَكَرَهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ – قَالَ: «إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ النَّاسُ بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ أَعْمَالِهِمُ الصَّلَاةُ»، قَالَ: «يَقُولُ رَبُّنَا جَلَّ وَعَزَّ لِمَلَائِكَتِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ: انْظُرُوا فِي صَلَاةِ عَبْدِي أَتَمَّهَا أَمْ نَقَصَهَا؟ فَإِنْ كَانَتْ تَامَّةً كُتِبَتْ لَهُ تَامَّةً، وَإِنْ كَانَ انْتَقَصَ مِنْهَا شَيْئًا، قَالَ: انْظُرُوا هَلْ لِعَبْدِي مِنْ تَطَوُّعٍ؟ فَإِنْ كَانَ لَهُ تَطَوُّعٌ، قَالَ: أَتِمُّوا لِعَبْدِي فَرِيضَتَهُ مِنْ تَطَوُّعِهِ، ثُمَّ تُؤْخَذُ الْأَعْمَالُ عَلَى ذَاكُمْ»

Abu Hurayra mendan nasabim haqida so‘radi. Men unga aytib berdim. Shunda u: «Ey yigit, senga bir hadis aytib beraymi?» dedi. Men: «Albatta, Allohning sizga rahmati boʻlsin», dedim». Yunus aytadi: «U bu hadisni Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilgan, deb o‘ylayman». Abu Hurayra shunday dedi: «Qiyomat kuni odamlardan so‘raladigan birinchi narsa – ularning namozidir. Rabbimiz O‘z farishtalariga (garchi O‘zi yaxshi bilsa-da) shunday deydi: «Bandamning namoziga qaranglar, uni to‘liq ado etganmi yoki kamchilikka yoʻl qoʻyganmi?» deydi. Agar namozlar mukammal bo‘lsa, to‘liq qilib yoziladi. Agar kamchilik bo‘lsa, U Zot: « Qaranglar, bandamning nafl namozlari bormi?» deydi. Agar nafl ibodatlari bo‘lsa: « Bandamning farz namozlaridagi kamchiliklarni uning nafl namozlari bilan to‘ldiringlar», deydi. Keyin uning qolgan amallari ham xuddi shu tarzda ko‘rib chiqiladi» (Abu Dovud, 864; «Sahihul Jome’» 2571-da sahih deyilgan).

Namoz o‘qimagan kishining tavbasi haqida batafsil ma’lumot olish uchun 91411-raqamli savolning javobiga qarang.

Fatvo manbasi

Maqola borasida fikringiz?

Izoh sababi
Ushbu qator to'ldirilishi shart.

Bu javob foydali bo’ldimi?

1

O’xshash fatvolar

  • Bedavo dardga chalingan kishining tavbasi maqbulmi?

    Ko‘p gunohlar bilan yurgan bir kishi og‘ir xastalikka chalinib qoldi. U davolanishga urinib ko‘rdi, biroq natija bermadi. Shifokorlar uning dardiga davo yo‘qligini aytishdi. Endi afsus-nadomat chekib, tavba qilishni xohlayapti. Uning shifo topishidan umid bo‘lmagan, o‘lim xastaligiga duchor bo‘lgan holda qilgan tavbasi qabul qilinadimi?

  • Ayollarga qarash: birinchi va ikkinchi nazar

    Ayollarga qarashning mutlaqo taqiqlangani menga ma’lum. Ulardan biri ba’zan e’tiborimni tortsa, bir-ikki soniya qarayman, keyin Allohning amrini eslab, darhol nigohimni chetga buraman. Shu qisqa muddatli qarashim uchun gunohkor bo‘lamanmi? «Islomda halol va harom» kitobida Qur’on ko‘zlarni tiyishga buyurishi va qarashning ta’rifi «ko‘zlar ayolning go‘zalligidan lazzatlanishi yoki shahvat bilan tikilib qolish» ekanini o‘qidim. Allohga shukrki, men hech qachon bu darajaga yetmaganman, lekin mana shu ikki soniya meni xavotirga soladi. Alloh sizga baraka bersin.

  • «Ey Rasululloh» deb nido qilish joizmi?

    «Yo Rasululloh» deyishimiz joizmi?

  • Oxiratni niyat qilmay faqat maosh uchun ishlash qoralanadimi?

    Yigirma yildan ortiq davlat xizmatida ishlab kelayotgan xodim o‘z vazifasini sidqidildan bajaradi, o‘zini yaxshi tutadi. Buni u boshliqlariga va rahbariga ma’qul bo‘lish, maoshini to‘liq olish va lavozimda ko‘tarilish uchun qiladi. Bularning barchasi faqat shu maqsadlar bilan chegaralanib, Alloh rizoligi uchun qilinmaydi. Biroq bu xodim Allohga ibodat qiladi, ish vaqtidan tashqarida solih amallarini Alloh taolo uchun xolis qiladi, namoz o‘qiydi, ro‘za tutadi, sadaqa beradi, zakotini chiqaradi, haj qiladi, Qur’on tilovat qiladi, tafsir o‘qiydi hamda Alloh taolo uchun barcha solih amallarda Uning shariatiga muvofiq xolis amal qiladi. Alloh sizga yaxshilik ato etsin. Bu odamning ish vaqtidagi holati haqida nima deysiz? Bu joizmi, shirkmi yoki buning boshqa bir hukmi bormi? Iltimos, bizga maslahat bering: u nima qilishi kerak va o‘tgan yillardagi ishining gunohlari uchun javobgar bo‘ladimi? Alloh sizni o‘z panohida asrasin va muhofaza qilsin.

  • Nikoh kechasida aytiladigan duo

    To‘y kechasi kuyov kelinning oldiga kirganda sunnatga amal qilishning mezoni nima? Chunki ko‘pchilikka bu kecha «Baqara» surasini tilovat qilish va namoz o‘qish kerakligi haqidagi tushuncha chalkashlik tug‘diradi. Bu esa bugungi kunda ko‘pchilik orasida odatiy holga aylanib qolgan.

  • Harom va makruh ismlar

    Islomda taqiqlangan va qo‘yish mumkin bo‘lmagan ismlar bormi? Ular qaysilar?