Hajarul Asvadning ahamiyati

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

Hajarul Asvad haqida hadislar va masalalar kelgan. Biz ularni so‘rovchi birodarga Alloh foyda berar degan umidda zikr qilamiz:

1. Hajarul Asvadni Alloh taolo jannatdan yerga tushirgan.

Ibn Abbos rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Hajarul Asvad (qora tosh) jannatdan tushgan» (Termiziy, 877; hadis hukmi: «sahih». Manba: «Sahihul Jome’», 6752).

2. Hajarul Asvad sutdan ham oqroq edi, uni odam bolasining xatolari qoraytirdi.

Ibn Abbos rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: «Hajarul Asvad jannatdan sutdan ham oq bo‘lgan holida nozil bo‘lgan. Uni bani odamning gunohlari qoraytirgan» (Termiziy, 877; Hadis hukmi: «sahih». Manba: «Sahihul Jome’», 6752).

1. Muborakfuriy aytadi: «Mirqot»da aytilgan: ya’ni, Hajarni silagan odam bolasining gunohlari uning qorayishiga sabab bo‘ldi. Hadisni o‘z haqiqatida qabul qilish aniqroqdir, chunki bunga na naqliy va na aqliy to‘siq yo‘q» («Tuhfatul Ahvaziy», 3/525).
2. Hofiz Ibn Hajar aytadi: «Ba’zi dahriylar yuqoridagi hadisga e’tiroz qilib: “Qanday qilib mushriklarning xatolari uni qoraytirdi-yu, tavhid ahlining ibodatlari uni oqartirmadi?” – deyishdi. Bunga Ibn Qutayba aytganidek javob berildi: “Agar Alloh xohlasa, shunday bo‘lardi, ammo Alloh odatni qoralik bo‘yaydi va o‘zi bo‘yalmaydi, oqlikning aksicha deb joriy qildi”».
3. Muhibbut Tabariy aytadi: «Uning qora bo‘lib qolishida basirati bor kishi uchun ibrat bor, chunki agar xatolar qattiq toshga ta’sir qilgan bo‘lsa, qalbga ta’siri kuchliroqdir» («Fathul Boriy», 3/463).

3. Hajarul Asvad qiyomat kuni keladi va uni haq ila istilom qilgan (silagan) kishiga guvohlik beradi.

Ibn Abbos rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam – Hajarul asvad haqida – aytdilar: «Allohga qasamki, albatta, Alloh uni qiyomat kuni ikki ko‘rar ko‘zi bor, nutq qilar tili bor holda chiqaradi. U o‘zini kim haq ila istilom qilgan bo‘lsa, o‘shanga guvohlik beradi» (Termiziy, 961; Hadis hukmi: «sahih». Manba: «Sahihul Jome’», 7098).

4. Hajarni silash yoki o‘pish yoki unga ishora qilish: bu tavof qilishni xohlagan kishi, u hoh hoji, hoh umra qiluvchi, hoh nafl tavof qiluvchi bo‘lsin, birinchi amalidir.

Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Makkaga kirib kelgach, Hajarga kelib, uni istilom qildilar. So‘ngra (Hajardan) o‘ng tomonga yurib, uch marta raml qildilar, to‘rt marta odimladilar» (Sahihi Muslim, 1218).

5. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam uni o‘pganlar, ummati esa ularga ergashgan.

Obis ibn Robi’adan rivoyat qilinadi: «Umar roziyallohu anhu Hajarul asvadning oldiga kelib, uni o‘pdi-da: «Albatta, men sening zarar ham, foyda ham bera olmaydigan bir tosh ekaningni bilaman. Agar Nabiy sollallohu alayhi vasallamning seni o‘payotganlarini ko‘rmaganimda, seni hargiz o‘pmas edim», dedi» (Sahihi Buxoriy, 1597).

6. Agar o‘pishdan ojiz bo‘lsa, uni qo‘li bilan yoki biror narsa bilan silaydi va o‘sha narsani o‘pishi mumkin.

Nofe’dan rivoyat qilinadi: «Ibn Umarning Hajarni qo‘li bilan istilom qilib, so‘ngra qo‘lini o‘pganini ko‘rdim. U: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning shunday qilganlarini ko‘rganimdan beri buni tark qilmadim», dedi» (Sahihi Muslim, 1268).

Abu Tufayl roziyallohu anhu aytadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Baytni tavof qilib, ruknni qo‘llaridagi mihjan bilan istilom qilib, so‘ng o‘sha mihjanni o‘payotganlarini ko‘rganman» (Sahihi Muslim, 1275). Mihjan — uchi egri tayoqdir.

7. Agar istilom qilishning iloji bo‘lmasa, unga qo‘li bilan ishora qilib, takbir aytadi.

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tuyalarining ustida tavof qildilar. Har rukn(Ka’baning Hajarul asvad (Qora tosh) turadigan burchagiga)ga kelganlarida unga ishora qilar va takbir aytar edilar» (Sahihi Buxoriy, 5293).

8. Hajarni silash – Alloh taolo u bilan xatolarni kechiradigan amallardandir.

Ibn Umar aytadi: «Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: «Albatta, ikkisini silash xatolarga kafforatdir», deganlarini eshitdim». Imom Termiziy (959) rivoyat qilgan. Hadisni Termiziy hasan degan, Hokim (1/664) sahih deb baholagan va Zahabiy u bilan kelishgan.

Musulmon kishi Hajar oldida musulmonlarga ozor berib, urish yoki janjallashish orqali aziyat yetkazmasligi lozim. Chunki Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam Hajar haqida: «U uni haq bilan silaganlarga guvohlik beradi, Allohning bandalariga ozor berish bilan silaganlarga emas», deb xabar berganlar.

Qo‘shimcha ma’lumot uchun 130687, 118085, 304896, 45643, 21402, 361280 raqamli fatvolarga qarang.

Alloh bilguvchiroqdir.

**********