Soqolni qirish hukmi

Javob

Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.

Soqolni qirish haromdir, chunki bu haqda sahih va ochiq hadislar, xabarlar kelgan. Shuningdek, kofirlarga taqlid qilishdan qaytaruvchi umumiy matnlar mavjud. Jumladan, Ibn Umar rivoyat qilgan hadisda:

Ibn Umar roziyallohu anhumo Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladi: «Mushriklarga xilof qilinglar: soqolni o‘stiringlar, mo‘ylabni taroshlanglar» (Sahihi Buxoriy, 5892). Boshqa rivoyatda: «Mo‘ylovlarni qisqartiringlar va soqollarni o‘stiringlar», deyilgan.

Ushbu ma’nodagi boshqa hadislar ham bor. Soqolni o‘stirish – uni qanday bo‘lsa shundayligicha qoldirish, soqol olmasdan, yulmasdan, biror qismini olmasdan uzoq vaqt saqlab turish tushuniladi. Ibn Hazm mo‘ylovni qisqartirish va soqolni o‘stirish farz ekanligi haqida ijmo’ borligini aytgan va bunga bir qancha hadislar bilan, jumladan, Ibn Umar roziyallohu anhuning yuqoridagi hadisi va Zayd ibn Arqam hadisini dalil qilgan:

Abu Zarr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Kim mo‘ylovini olmagan bo‘lsa, u bizdan emas», dedilar (Termiziy, 2761; Hadis hukmi: «hasan sahih»).

«Al-Furu’» kitobida: «Bu soʻz bizning ashoblarimiz – ya’ni hanbaliylar – nazdida haromlikni taqozo qiladi», deyilgan. Shayxul Islom rahimahulloh aytadi: «Kitob, sunnat va ijmo’ kofirlarga xilof qilishga buyurish va umuman ularga taqlid qilishdan qaytarishga dalolat qiladi; chunki tashqi ko‘rinishda ularga taqlid qilish yomon axloq va amallarda, hatto e’tiqodlarda ham taqlid qilishga sabab bo‘ladi. Bu esa botinda muhabbat va do‘stlik tuyg‘ularini keltirib chiqaradi, xuddi botindagi muhabbat tashqi ko‘rinishda o‘xshashlikni keltirib chiqargani kabi».

Amr ibn Shuayb roziyallohu anhu otasidan, u esa bobosidan rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Boshqalarga taqlid qilgan kishi bizdan emas, yahudiylarga ham, nasroniylarga ham taqlid qilmanglar», dedilar (Termiziy, 2695; Hadis hukmi: «hasan». Manba: «Sahihul Jome’», 5434).

Boshqa hadisda:

Ibn Umar roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: «Kim o‘zini bir qavmga o‘xshatsa, u o‘shalardandir», dedilar» (Abu Dovud, 4031; Hadis hukmi: «sahih». Manba: «Irvoul gʻalil», 1269).

Umar ibn Xattob roziyallohu anhu soqolini qirib tashlagan kishining guvohligini rad etgan. Imom Ibn Abdul-Barr «At-Tamhid» kitobida: «Soqolni qirish haromdir va bu ishni faqat xotinchalishlar qiladi», ya’ni xotinlarga o‘xshaydigan erkaklar qiladi, degan.

Jobir ibn Samura roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: U aytadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning… soqollari qalin edi…» (Sahihi Muslim, 2344).

Boshqa rivoyatda «quyuq soqolli», yana birida «to‘liq soqolli», deb ta’riflangan, ammo ma’nosi bir xil. Qaytariqqa oid dalillarining umumiyligi sababli soqolning biror qismini olish ham joiz emas.