Payg‘ambar Muhammad sollallohu alayhi va sallamning o‘qish va yozishni bilmaganliklariga biror dalil bormi?
Qalloblardan biri g‘aybni bilishini da’vo qiladi. U buni jin urgan kishilarga qiroat qilish orqali amalga oshiradi. U ularga o‘zi yozgan qog‘ozlarni yoqishni buyuradi va uni taqish uchun tumor qilib beradi. Agar davolanishga kelgan odam aroqxo‘r bo‘lsa, unga kecha aroq ichganini va qolgan aroq falon joyda ekanligini aytadi, shuningdek aroq ichishni to‘xtatmaguncha jin urishidan davolamayman, deb aytadi. Shunda o‘sha shaxs buni tan oladi. Bizga bu masala haqida fatvo bering. U bilan ovqatlanishimiz, salomlashishimiz va unga iqtido qilib namoz o‘qishimiz joizmi, chunki u ba’zan odamlarga imomlik qiladi? Biz unga nasihat qildik, lekin u nasihatimizni qabul qilmadi va to‘g‘ri yo‘lda ekanini aytdi. Iltimos, bizga fatvo bering, Alloh sizni mukofotlasin.
Allohga muhabbatli kishilar do‘zaxga kiradilarmi? Yahudiy va nasroniylar kabi Allohni yaxshi koʻradigan ko‘plab kofirlar bor, shuningdek, Allohni yaxshi koʻrib, Rabbimni yomon ko‘rmayman deydigan fosiq musulmonlar ham mavjud. Bu masalaga oydinlik kiritib bera olasizmi?
Men o‘zlarini salafiy deb atovchi ba’zi olimlarning ma’ruzasini tingladim. Ular shunday deyishdi: «Mening onam kofira va u do‘zaxga kiradi. Men buni aniq bilaman». Ular insonning do‘zaxga kirishini qat’iy aytish mumkinligini ta’kidlashdi. Bu to‘g‘rimi? Biz insonning dini tufayli do‘zaxga kirishini ayta olamizmi?
Biz musulmonlar jamoasi bir suhbatda Islomdagi «muhabbat» tushunchasini aniqlashga harakat qildik. Garchi barchamiz Alloh subhanahu va taoloni sevish zarurligini va Uni, U Zotning paygʻambarlari, elchilarini sevish majburiyatimizni toʻliq anglasak-da, insonlar oʻrtasidagi muhabbatning aniq taʼrifi bormi (masalan, nasroniylarning «birodarlik muhabbati»ga oʻxshash, romantik maʼnoda emas) degan savol tugʻildi. Baʼzilar «muhabbat» faqat oila doirasida boʻladi, qolgan barchasi faqat hurmat, doʻstlik va shu kabilardir, deyishdi. Boshqalar esa muhabbat faqat er-xotin va farzandlar bilan cheklanganmi deb soʻrashdi. Yana boshqalar esa muhabbat shartli boʻlishi mumkinmi yoki yoʻqmi deb soʻrashdi. Bir fikrga koʻra, «muhabbat» (odatda ishlatiladigan maʼnoda) hatto ertaklar va nasroniy falsafasiga asoslangan bir turdagi «bidʼat» boʻlishi mumkin. Koʻpchiligimiz javob topish uchun turli manbalarni izlab koʻrdik, lekin hozirgacha aniq javob topa olmadik. Bizga yordam bera olasizmi?