O'qildi: 79
Iyun 16, 2025
/ 22 Safar 1447
Fatvo mavzusi: Ilm » Ilm va daʼvat » Odob-axloq va maʼnaviyat » Paygʻambarlarga iymon keltirish
Savol
Men iymonimga shubha qilmayman, alhamdulillah, lekin qalbni behuzur qiladigan baʼzi masalalar bor: Odam va Havvo farzand koʻrganlarida, ularning farzandlari bir-birlari bilan turmush qurishgan. Ammo Qurʼoni Karimda aka-ukalarning opa-singillari bilan nikohlanishi harom deyilgan-ku?! Bu ish qanday sodir boʻlgan?
O’xshash fatvolarJavob
Alloh taologa hamdu sanolar, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot va salomlar bo‘lsin.
Modomiki qalbingiz iymon bilan xotirjam ekan, inshaalloh, bu kabi vasvasalar sizga zarar yetkaza olmaydi. Chunki moʻminning qalbiga shubha tushsa yoki aqlida sharʼiy hukmlar borasida qandaydir ziddiyat tugʻilsa, u haqiqatga iymon keltiradi va bu shubhaga javob bor ekanligiga, bu ziddiyatning yechimi borligiga ishonadi. Garchi bu shubhaning javobini bilmasa va unga bayon qilinmagan boʻlsa ham. Lekin inson qalbini shubhalar uchun omborxona qilmasligi yoki muammolarni izlashni oʻziga maqsad qilib, foydali ilm izlashni tark etmasligi lozim. Shuningdek, musulmon shariatdagi asl hukmlarni bilishi kerak, toki shubhali narsalarda asl hukmlarga murojaat qila olsin.
Siz soʻragan masalaga kelsak, shariatlar har xil boʻlishi bilan hukmlar ham turlicha boʻlishi mumkin. Lekin asoslar va eʼtiqodlar barcha shariatlarda sobit va oʻzgarmasdir. Agar haykallar yasash Sulaymon alayhissalom shariatida joiz boʻlgan boʻlsa, bizning shariatimizda haromdir. Agar taʼzim sajdasi Yusuf alayhissalom shariatida joiz boʻlgan boʻlsa, bizning shariatimizda haromdir. Agar jangdan tushga oʻljalar bizdan oldingi ummatlarga harom qilingan boʻlsa, bizga haloldir. Agar boshqa ummatlarning qiblasi Baytul Maqdis boʻlgan boʻlsa, bizning qiblamiz Kaʼbadir. Shunga oʻxshash, Odam alayhissalom shariatida akani singlisiga uylantirish joiz boʻlgan, ammo keyingi shariatlarda bunday emas.
Hofiz Ibn Kasir rohimahullohning bu masalaga quyidagicha izoh bergan:
“Alloh taolo Odam alayhissalomga zarurat sababli qizlarini oʻgʻillariga uylantirishni shariat qilgan. Lekin aytishlaricha, Havvo onamizning har bir homilasida bir oʻgʻil va bir qiz tugʻilar edi. U birinchi homiladan tugʻilgan qizni keyingi homiladan tugʻilgan oʻgʻilga nikohlar edi. Suddiy Abu Molik va Abu Solih orqali Ibn Abbosdan, Murra orqali Ibn Masʼuddan va Paygʻambar sollallohu alayhi va sallamning sahobalaridan bir nechtasidan rivoyat qilishicha, Odam alayhissalom necha bor farzand koʻrsalar, har birida bir oʻgʻil, bir qiz tugʻilar edi. U birinchi homiladan tugʻilgan oʻgʻilni ikkinchi homiladan tugʻilgan qizga uylantirar va birinchi homiladan tugʻilgan qizni ikkinchi homiladan tugʻilgan oʻgʻilga turmushga berar edi” (Tafsiri Ibn Kasir: Moida surasi, 27-oyat).
Allohdan biz-u sizni komil iymonga va foydali ilmga muvaffaq qilishini soʻrayman. Allohning salovoti Paygʻambarimiz Muhammadga boʻlsin.
Bu javob foydali bo’ldimi?